ظروف ایمن برای پخت و پز ـ 2

سالم ترین ظروف برای پخت و پز

از گذشته‌های دور، انواع ظروف پخت و پز برای تهیه و طبخ غذا استفاده می‌شده است. با رشد صنعت و تکنولوژی، انواع ظروف پخت و پز جدید به بازار عرضه شده و بر تعداد گزینه‌های انتخابی ما را افزوده است.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز

مطالعات مختلف نشان داده‌اند برخی از این ظروف برای سلامتی ما و محیط زیستمان چندان ایمن و مناسب نیستند. انتخاب بهترین گزینه از بین انواع مختلف، کار ساده‌ای نیست. لازم است ترکیبات پایه‌ای این ظروف را بشناسیم و از طرز ساخت و عملکرد هر یک آگاه باشیم تا بتوانیم ضمن تهیه غذای خوشمزه‌تر، به حفظ سلامتی خود و محیط زیستمان نیز متعهد باشیم.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف چدنی

در مقاله قبلی، به بررسی ظروف تفلون، مسی و آلومینیومی پرداختیم. در این مقاله قصد داریم به ویژگی‌های سه دسته دیگر بپردازیم.

4. ظروف چدنی، بادوام، همه کاره و ایمن

از گذشته ظروف آهنی برای استفاده در دمای بالا استفاده می‌شد و در آشپزخانه به ویژه برای پختن گوشت و غذاهای سرخ شده محبوب است. اما ظروف آهنی بسیار سنگین هستند و به گونه‌ای گرم می‌شوند که یا می‌توانند غذا را بسوزانند یا ممکن است برای پخت کامل غذا به مقدار مناسبی روغن نیاز داشته باشند. بنابراین ظروف چدنی از استقبال بیشتری برخوردارند. چدن یک آلیاژ آهن-کربن با محتوای کربن بالا (بیش از 2%) است.چدن استاندارد طلایی ظروف پخت و پز است و دلیل خوبی هم دارد. همانطور که از نام آن پیداست، از ریختن آهن مذاب در قالب ساخته می‌شود، بنابراین هر تابه یک تکه است. این ظروف در مقایسه با سایر ظروف پخت و پز سنگین هستند، اما می‌توان گفت تقریباً تخریب ناپذیر هستند و وقتی به درستی از آن‌ها مراقبت شود، برای نسل‌ها باقی خواهند ماند و از بین بردن کامل آن‌ها دشوار است. به همین دلیل ظروف چدنی قدیمی به راحتی پیدا می‌شود. ظرف چدنی همچنین گرما را به خوبی هدایت می‌کند، که آن را برای پخت غذاهایی که به دمای بالاتر نیاز دارند، بسیار مناسب می‌کند.

چدن در مقایسه با مس و آلومینیوم رسانای حرارتی ضعیفی است، ظرفیت حرارتی بالاتری نسبت به مس و ظرفیت حرارتی کمتری نسبت به فولاد ضد زنگ یا آلومینیوم دارد. علاوه بر این، تابه‌های چدنی ضخیم‌تر از تابه‌های با اندازه‌های مشابه از مواد دیگر هستند. ترکیبی از این عوامل باعث می‌شود که تابه‌های چدنی بتوانند گرمای بیشتری را نسبت به ظروف مسی، آلومینیومی یا فولادی ضد زنگ ذخیره کنند. حرارت آهسته روی یک مشعل با اندازه مناسب، می‌تواند منجر به توزیع یکنواخت دما شود. ظروف چدنی می‌توانند گرما را برای مدت طولانی حفظ کنند و پس از حذف منبع حرارت، به پختن غذا ادامه دهند.
ظروف چدنی که به درستی چاشنی شده‌اند، دارای ویژگی‌های نچسب هستند و طعم خاصی به غذا می‌دهند که دیگر انواع قابلمه‌ها و تابه‌ها این قابلیت را ندارند، زیرا با تجمع گرما باعث می‌شوند غذا با حرارت ملایم آرام بپزد.
ظرف چدنی در فر ایمن است، بنابراین قابلیت پخت روی هر نوع اجاق گاز، در هر دمایی و حتی در فر را دارد. با آن می توانید غذا را تفت دهید، سرخ کنید، بپزید، کباب کنید و حتی روی کباب پز استفاده کنید، حتی روی آتش در کمپ!

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف چدنی، ظروف پخت و پز کمپینگ

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف چدنی، ظروف پخت و پز کمپینگ

این ظروف همچنین با اجاق‌های القایی ـ که از الکتریسیته و انرژی مغناطیسی برای گرم کردن غذا استفاده می‌کنند ـ نیز کار می‌کند و به طور طبیعی نچسب است.
وقتی چدن داغ شد، داغ می‌ماند. بنابراین تابه‌های چدنی برای تفت دادن گوشت، عالی هستند. چدن برای گرم نگه داشتن غذا نیز عالی است، زیرا گرما را برای مدت زمان قابل توجهی حفظ می‌کند.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف چدنی، اجاق گاز القایی

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف چدنی، اجاق گاز القایی

تحقیقات نشان داده است که در طی فرایند پخت و پز در چدن، مقداری آهن وارد غذا می‌شود، بنابراین ممکن است به مبارزه با کمبود آهن در رژیم غذایی به ویژه در زنان، کودکان و گیاهخواران، کمک کند. اما از سوی دیگر، افرادی که به انباشتگی آهن (هموکروماتوز) مبتلا هستند، باید در استفاده از آن اندکی دقت کنند. البته هنوز درباره این که در طی فرایند پخت پقدر آهن وارد غذا می‌شود، بحث‌های زیادی وجود دارد. مثلا یک مطالعه نشان داد، غذاهایی که رطوبت بیشتر، اسیدیته بیشتر و زمان پخت طولانی‌تر دارند، در طول پخت در ظروف چدنی، محتوای آهنشان بیشتر افزایش پیدا می‌کند. البته این بدان معنی نیست که برای برآورده کردن تمام نیازهای آهن خود به ماهیتابه چدنی وابسته باشید. شما همچنان به خوردن سبزیجات برگدار، حبوبات و گوشت نیاز دارید.
یک ماهیتابه یا قابلمه چدنی چاشنی شده، یک پوشش نچسب طبیعی البته بدون ماده شیمیایی ایجاد می‌کند، بنابراین ضمن این که روغن کمتری نسبت به یک تابه فولادی ضد زنگ استاندارد مصرف می‌کنید، تابه یا قابلمه شما به راحتی تمیز هم می‌شود.
منظور از چاشنی کردن، پاشیدن روغن‌های نباتی روی ظروف و پختن آن‌ها در اجاق قبل از بسته بندی و ارسال آن‌ها به بازار به منظور جلوگیری از زنگ زدگی و براق نگه داشتن آن‌ها برای استفاده است. البته شما هم می‌توانید در خانه این کار را انجام دهید. به این ترتیب یک جایگزین مادام‌العمر و ایمن به جای ظروف نچسب تفلونی خواهید داشت.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف چدنی

بنابراین، هر بار که در تابه‌های چدنی خود آشپزی می‌کنید، در واقع آن‌ها را چاشنی می‌کنید. هر چه بیشتر از تابه‌ها استفاده کنید، سطح تابه‌ها صاف‌تر می‌شود. با این حال به خاطر داشته باشید که استفاده از ظروف چدنی برای تهیه غذاهای حاوی گوجه فرنگی یا سایر غذاهای اسیدی حاوی آب لیمو یا سرکه می‌تواند سطح نچسب آن‌ها را خراب کند و در نتیجه ظروف آشپزی ممکن است به چاشنی اضافی نیاز داشته باشند که شما می‌توانید در خانه آن را انجام دهید.
هنگام پخت و پز در قابلمه‌های چدنی روی اجاق، بهتر است آن را از قبل گرم کنید. برای این کار می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:
ماهیتابه را روی یک شعله قرار دهید و بگذارید پنج دقیقه یا بیشتر گرم شود و هر از چند گاهی آن را بچرخانید. همیشه یک تایمر تنظیم کنید تا فراموش نکنید که آن را روی شعله قرار داده‌اید. برای تست چند قطره آب در تابه بریزید. آب باید بجوشد و غل بزند. اگر آب فوراً تبخیر شد، یعنی تابه خیلی داغ است. همچنین می‌توانید تابه‌های چدنی را در فر داغ به مدت 20 تا 30 دقیقه گرم کنید و دوباره تایمر را تنظیم کنید.
بنابراین، ظروف چدنی برای پخت و پز و کباب کردن سریع و دمای بالا مانند استیک، مرغ و گوشت بسیار مناسب هستند. ضمن این که برای کباب کردن غذا در این ظروف، به روغن زیادی نیاز ندارید. همچنین برای برشته کردن سبزیجات، سرخ کردن و حتی پختن چیزهایی مانند نان ذرت بسیار ایده آل هستند، ولی غذاهای ظریفی مانند فیله ماهی یا انواع کرپ بهتر است در این ظروف تهیه نشود. تمیز کردن درست چدن مهم است، اما دشوار نیست. هنگام خرید ظروف چدنی، تعهد به زمان تمیز کردن و محصولات تمیز کننده بخشی از توصیه‌ها و تعهدات اصلی خرید است.
و اما از معایب آن؛ این ظروف سنگین هستند و قابل شستشو در ماشین ظرفشویی نیستند و اگر با رطوبت بمانند، ممکن است زنگ بزنند و به آرامی گرم و سرد می‌شوند.

چاشنی کردن ظروف چدنی

ظروف چدنی در صورتی که چاشنی شده باشند، می‌توانند به‌عنوان قابلمه‌ها و تابه‌های نچسب طبیعی عمل کنند. چاشنی همچنین برای محافظت از چدن لخت در برابر زنگ زدگی استفاده می‌شود. شما می توانید در 6 گام زیر، ظروف چدنی خود را چاشنی کنید.

گام 1: شستشوی ظرف
برس ـ یا اسکاچ فولادی که در بسته بندی برخی از ست ظروف چدنی وجود دارد ـ را خیس کنید و با یک قطره مایع ظرفشویی، کل ظرف را بشویید: بالا، پایین، کناره‌ها و دسته. اگر تابه لکه‌های زنگ‌زده دارد، حتماً آن‌ها را تا جاییکه فلز بدون روکش قرار دارد، تمیز کنید. وقتی کارتان تمام شد، نباید زنگ زدگی روی تابه وجود داشته باشد.

گام 2: خشک کردن
ظرف را بشویید و خشک کنید. مهم است که تا حد امکان خشک شود. اگر بیرون ظرف مرطوب است یا خشک کردن کامل آن برایتان سخت است، آن را روی شعله‌ای روی حرارت متوسط قرار دهید تا تمام آب آن تبخیر شود.

گام 3: مالش روغن
هنگامی که تابه خشک و سرد شد، یک قطره کوچک روغن را با یک حوله کاغذی داخل ظرف بمالید. کل ظرف باید با یک لایه نازک روغن پوشانیده شود: بالا، پایین، طرفین و دسته. مراقب باشید که هر گونه روغن اضافی را پاک کنید، زیرا روغن اضافی باقی مانده روی ظرف پس از فرآیند گرم کردن، در نهایت چسبناک می‌شود! وقتی این مرحله را تمام کردید ظرف باید تقریباً خشک به نظر برسد.

ظروف ایمن برای پخت و پز، سالم ترین ظروف ببرای پخت و پز، چاشنی کردن ظروف چدنی

گام 4: پختن ظرف
پس از پوشاندن روغن، چدن خود را وارونه در طبقه وسط فر قرار دهید و آن را با دمای 450 درجه فارنهایت روشن کنید. قرار دادن یک ورق فویل آلومینیومی روی قفسه پایینی می‌تواند مفید باشد تا قطرات روغنی که از آن چکه کند، روی فویل بریزد. البته در صورتی که فقط یک لایه نازک روغن روی ظرف مانده باشد، معمولاً روغن چکه نمی‌کند. بگذارید ظرف چدنی به مدت 1 ساعت بپزید.

گام 5: خنک کردن
فر را خاموش کنید و با در بسته اجازه دهید خنک شود. این ممکن است کمی طول بکشد، پس صبور باشید! پس از خنک شدن کامل ظرف، آن را بردارید.

گام 6: تکرار کنید
گام‌های 3 تا 5 را حداقل دو بار یا حتی بیشتر تکرار کنید.

5. ظروف فولادی یا استیل ضدزنگ، ایمن و مقاوم

ظروف استیل ضدزنگ، قوی، مقاوم در برابر خش و ماندگاری طولانی هستند و برای سلامتی بی‌خطر هستند. آن‌ها از آهن و سایر فلزات مانند نیکل، کروم و مولیبدن ساخته می‌شوند. این فلزات می‌توانند وارد غذاها شوند، اما تا زمانی که ظروف آشپزی آسیب نبینند، میزان فلزات وارد شده به غذا ناچیز است و تاکنون هیچ خطری برای سلامتی با فولاد ضد زنگ خوب قدیمی گزارش نشده است. نیکل در مقادیر کم سمی نیست. به طور متوسط یک فرد بالغ روزانه بین 150 تا 250 میکروگرم نیکل مصرف می‌کند. نیکل برای درخشندگی بیشتر ظروف استفاده می‌شود. در برابر خوردگی مقاوم است، بنابراین، حتی پختن غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی نیز نمی تواند نیکل موجود در ظرف استیل ضدزنگ را وارد غذا کند. البته دوزهای کم کروم نیز مانند آهن برای سلامتی مفید است، اما در افرادی که به نیکل آلرژی دارند، می‌تواند مناسب نباشد. به طور کلی شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد این ظروف برای سلامتی مضر باشند! بنابراین می‌توانید از آن به عنوان یک گزینه ایمن در آشپزی استفاده کنید.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز،ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف فولادی یا استیل ضد زنگ

سالم ترین ظروف برای پخت و پز،ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف فولادی یا استیل ضد زنگ

فولاد ضدزنگ یک فلز بادوام و غیرواکنشی است، رسانای حرارتی ضعیفی است و به تنهایی بسیار سنگین است. به همین خاطر، اکثر تابه‌های ضدزنگ آن‌هایی هستند که به آن‌ها روکش ضدزنگ می‌زنند. این تابه‌ها از چندین لایه تشکیل شده‌اند، اغلب آلومینیومی هستند و در اثر حرارت و فشار به یکدیگر ذوب می‌شوند و به طور کلی، با بیشتر شدن تعداد لایه‌ها، قیمت با ظرف نیز بالاتر می‌رود. این ظروف بادوام و ضدخش هستند، اما نچسب نیستند. بنابراین باید از روغن یا چربی کافی برای پخت غذا استفاده کنید. این ظروف را می‌توان در فر نیز استفاده کرد. فقط مطمئن شوید زمانی که داغ است، آن را با آب سرد نشویید، وگرنه ممکن است خراب شود. تمیز کردن آن راحت است و قابل شستشو در ماشین ظرفشویی است.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف فولادی یا استیل ضد زنگ

با خیال راحت می‌توانید همه نوع مواد غذایی، حتی غذاهای اسیدی را در آن بپزید. برای تفت دادن و سرخ کردن غذا بسیار عالی است و چون گرما را به طور یکنواخت بر روی سطح خود پخش می‌کند، آن را برای پخت غذاهایی با ورقه‌های مسطح بسیار مناسب می‌کند. اما اگر از روغن بسیار کم در تهیه غذا استفاده می‌کنید، بهتر است از این ظروف کمتر استفاده کنید.
فولاد به خودی خود گرما را ضعیف هدایت می کند. بنابراین در هنگام خرید ظروف استیل ضدزنگ، به دنبال محصولاتی باشید که دارای هسته مسی یا آلومینیومی باشند.
تمیز کردن آن نسبتاً آسان است. می‌توانید در ماشین ظرفشویی بگذارید و از اسکاچ یا اسفنج زبر نیز استفاده کنید. در مقایسه با برخی ظروف دیگر، ارزان است. به لطف نیکل و کروم، زنگ نمی‌زند، خورده نمی‌شود یا با غذاهای اسیدی واکنش نشان نمی‌دهد. بر روی تمام اجاق گازها در دمای بال ایمن است. همچنین، بسته به جنس دسته، قابل استفاده در فر است.
و اما معایب آن، نچسب نیست، البته می‌توانید برای جلوگیری از چسبیدن از راهکارهایی استفاه کنید.

6. ظروف آلومینیومی آندایز شده، مورد علاقه آشپزان حرفه‌ای و ایمن

ظروف آلومینیومی آندایز شده جایگزین محبوب و خوبی برای آلومینیوم ساده هستند. برای آنودیزاسیون، ابتدا ظروف شسته شده و سپس در محلول اسید سولفوریک غوطه ور می‌شوند و در مرحله نهایی به فلز یک بار الکتریکی قوی داده می‌شود که ظروف پخت و پز را به قطعه‌ای بسیار سخت‌تر تبدیل می‌کند. مرحله آخر بسیار مهم است، زیرا به ظروف آشپزی آندایز شده، رنگ خاکستری تیره متمایز داده و استحکام آن را افزایش می‌دهد. به این ترتیب، یک سطح سخت، بادوام و غیرواکنشی بر روی این ظروف ساخته می‌شود. در عین حال، این فرآیند کیفیتی غیرچسبنده به سطح می‌دهد، به این معنی که غذا هنگام هم زدن به ماهیتابه نمی‌چسبد و در هنگام استفاده از این نوع ظروف، هیچ نوع تغییر رنگ غذا را تجربه نمی‌کنید.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف آلومینیومی آنودایز شده

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف آلومینیومی آنودایز شده

فرآیند آندایزاسیون، آلومینیوم را "قفل" می‌کند. اما این فرایند می‌تواند در طول زمان با استفاده مکرر خراب شود. بنابراین تابه‌های آلومینیومی آندایز قدیمی باید با یک تابه جدید جایگزین شوند که گزینه‌ای امن برای سلامتی باشند.
البته برخی متخصصان معتقدند در این فرایند و به منظور بادوام سازی ظروف از PTFE یا مواد شیمیایی مشابه استفاه می‌شود. پس بهتر است قبل از خرید تحقیقات بیشتری انجام دهید.
بنابراین، این ظروف برای مواد سبک وزن که هنگام پختن باید تکان دهید، مانند تفت دادن سبزیجات، عالی است. اما، بهتر است برای پخت غذاهای اسیدی، که با فلز واکنش می‌دهند و باعث تلخی غذا می‌شوند، استفاده نکنید.

مقاومت این ظروف در برابر خراش و فرورفتگی در مقایسه با بسیاری از ظروف دیگر پخت و پز و به این ترتیب دوام آن‌ها، نچسب بودن، پخت سریع به دلیل رسانایی بالای پایه آلومینیومی آن، همه کاره بودن در آشپزخانه برای انواع پخت و پز و در نهایت نگهداری آسان آن، سبب شده این ظروف آلومینیومی را به یکی از بهترین گزینه‌های انتخابی برای بسیاری از افراد در خانه و حتی سرآشپزان حرفه‌ای تبدیل کند. یک مزیت عالی این ظروف این است که با خیال راحت می‌توانید از قاشق یا چنگال فلزی هنگام کار با این ظروف استفاده کنید، بدون این که نگران خراش یا آسیب دیدن سطح ظروف باشید. به دلیل فرآیند شیمیایی که در ساخت آن انجام می شود، سطح صاف این ظروف به مرور زمان پوسته نمی‌شود.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف آلومینیومی آندایز شده

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف آلومینیومی آندایز شده

از سوی دیگر، این ظروف معایبی هم دارند. قیمت این ظروف در مقایسه با سایر ظروف پخت و پز بالاتر است. به دلیل رسانایی بالای آن‌ها، حرارت بالا هنگام پخت می‌تواند مشکل ساز باشد، برای حفظ عمر مطلوب این ظروف بهتر است از ماشین ظرفشویی استفاده نشود و با دست و اسکاچ یا اسفنج نرم و صابون یا مایع ظرفشویی ملایم شسته شود. همچنین، با اجاق های القایی سازگار نیستند. اجاق القایی به یک ماده مغناطیسی در پایه ظرف نیاز دارند که این ظروف ندارند!.

سالم ترین ظروف برای پخت و پز، ظروف ایمن برای پخت و پز، ظروف آلومینیومی آندایزشده

در مورد نگرانی ناشی از ورود آلومینیوم ظرف به غذا، شاید بتوان گفت، در صورتیکه از غذاهای اسیدی در هنگام پخت غذا استفاده نشود، آلومینیوم این ظروف به غذا وارد نمی شود. هرچند یافته‌های طالعات نشان داده‌اند، میانیگن دریافت آلومینیوم در انسان نسبتاً کم و در حدود 30 تا 50 میلی گرم در روز است و ما کمتر از یک درصد مقدار آلومینیومی را که می‌بلعیم، جذب می‌کنیم. بنابراین شاید خطر جذب آلومینیوم از این ظروف ببسیار اندک باشد. اما در مورد افرادی که به نارسایی کلیه مبتلا هستند، توجه به این مسئله شاید ضروری باشد. همچنین لازم است به راه‌های دیگر دریافت آلومینیوم مانند استفاده مکرر از آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم، نیز دقت شود.

ادامه دارد ...

نام نویسنده	عالمه حریری فر
کلمه های کلیدی	ظروف پخت و پز، آشپزخانه ایمن، تفلون، ظروف مسی
تاریخ ثبت	1400/09/22

نام و نام خانوادگی:
پست الکترونیک:
متن پیام:
	بازسازی
کد امنیتی :

ظروف ایمن برای پخت و پز ـ 2

سالم ترین ظروف برای پخت و پز

سالم ترین ظروف برای پخت و پز

چاشنی کردن ظروف چدنی

5. ظروف فولادی یا استیل ضدزنگ، ایمن و مقاوم

عضویت در خبرنامه